Kiệt Linh
Với những phát biểu trên, nhiều người ngay thức thì đã lên tiếng chỉ trích Trung Quốc.
Phát biểu này được nhắc lại ngay trong cuộc gặp mới đây giữa Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc với Bộ trường Quốc phòng với Mỹ. Vơ các bên có tranh chấp ở Biển Đông nên “đặt sự kỳ vọng một cách thực tại” và vận dụng phương pháp “tiến cận dần dần, từ từ” trong quá trình cỡ CoC nhằm tháo ngòi găng tay Biển Đông.
Theo đó, ông Vương Nghị cảnh báo các nước có liên hệ trực tiếp đến tranh chấp ở Biển Đông không nên quá kỳ vọng hay vội, hấp tấp trong việc lập ra một bộ lệ luật xử sự ở Biển Đông. Một số nước đang từng một cách giải quyết nhanh chóng và đang hy vọng đưa ra một bộ luật lệ xử sự sau một đêm.
Trung Quốc đang ra sức tìm cách thực hiện tham vọng trở nên một cường quốc biển. Tiếp đó, cũng trong bài phát biểu của mình, ông Tập Cận Bình còn nói thêm, Trung Quốc phải “lên kế hoạch vừa đảm bảo được tình hình ổn định chung vừa bảo vệ được các quyền của mình”. Giới phân tách tin rằng, Trung Quốc sẽ không có chuyện xuống nước trong vấn đề Biển Đông mà trong thời gian tới, nước này sẽ còn quyết liệt hơn dạn dĩ hơn nhằm thực hành tham vọng trở nên cường quốc biển trước khi trở thành siêu cường của thế giới.
Theo ông Vương Nghị, CoC liên tưởng đến lợi. Có vẻ như, Trung Quốc đang đặt sự quan yếu của việc duy trì ổn định khu vực và bảo vệ “các quyền, ích lợi hàng hải” của Trung Quốc ngang nhau. Tại cuộc họp của Bộ Chính trị trong tháng 7, bên cạnh những phát biểu được cho là diễn tả sự xuống giọng của Trung Quốc, Nhà lãnh đạo Tập Cận Bình vẫn nhấn mạnh một cách đầy mạnh mẽ rằng, nước này sẽ “không bao giờ từ bỏ chủ quyền và các ích lợi hợp pháp”, đặc biệt là “ích lợi cốt lõi” của nước này.
Ngoài dấu hiệu trên, một số người còn cho rằng, sự nhũn nhặn của Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông còn mô tả qua những phát biểu của Chủ tịch Tập Cận Bình trong cuộc họp của Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc diễn ra hồi tháng 7 mới rồi.
Nhiều bên và một bộ luật lệ như thế đòi hỏi “tiến trình thương lượng khó khăn và phức tạp. Cùng với đó, Trung Quốc còn nói đến tham vọng biến nước này thành cường quốc biển. Trong phiên học đặc biệt bàn về sức mạnh hàng hải của Trung Quốc, ông Tập Cận Bình đã bất ngờ nhắc lại chỉ đạo 12 chữ của cố Lãnh đạo Đặng Tiểu Bình về việc xử lý các cuộc tranh chấp cương vực, vùng biển ở Biển Đông và biển Hoa Đông.
Và không nước nào được quyền áp đặt ý chí lên nước khác”. Tuy nhiên, trên thực tiễn, Trung Quốc chỉ “tung” ra đòn gió trên để tìm cách câu giờ, kéo dài thời gian cho các lực lượng bán quân sự của họ tiếp kiến củng cố sự hiện diện ở các vùng tranh chấp, tiến tới việc giành quyền kiểm soát trên thực tại những vùng vùng biển, bờ cõi đó.
Tuy nhiên, bất thần đã đến khi Trung Quốc dễ dàng đồng ý tiến hành “các cuộc tham mưu chính thức” với ASEAN về CoC vào tháng 9 tới.
Dấu hiệu dịu nhẹ Hôm 30/6, tại Hội nghị ASEAN diễn ra ở Brunei, Trung Quốc đã bất ngờ đồng tình tiến hành các cuộc thương thảo chính thức với 10 nước thành viên Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) về một bộ lệ luật xử sự ở Biển Đông (CoC) vào tháng 9 tới.
Theo đó, Trung Quốc muốn mô tả thiện chí sẵn sàng hiệp tác, đàm phán về tranh chấp Biển Đông. Cách tiếp cận này vừa thiếu thực tế vừa không nghiêm chỉnh, Ngoại trưởng Trung Quốc đã nói như vậy. Thông tin trên tức khắc được đón nhận bởi sự hồ hởi, tin tức và lạc quan của các bên liên hệ về một triển vọng tươi sáng cho việc tháo gỡ những cuộc tranh chấp bao tay và chứa đựng đầy nguy cơ ở Biển Đông.
Trung Quốc vẫn thẳng tính phái những đội tàu bán quân sự ra các vùng tranh chấp song song luôn miệng cảnh cáo, đe dọa các nước hàng xóm. Với những dấu hiệu được đưa ra ở trên, người ta rất dễ tin rằng, Trung Quốc bắt đầu xuống nước trong vấn đề Biển Đông.
Cụ thể, câu nói đó là “chủ quyền vẫn là của ta, gác tranh chấp, cùng khai thác”. Ý kiến trên được nhiều người ủng hộ bởi họ thấy rằng, sau những phát biểu đầy dịu nhẹ ở hội nghị ASEAN, Trung Quốc vẫn không hề giảm các hoạt động “tung hoành” của lực lượng nước này trên những vùng lãnh thổ, hải phận tranh chấp.
Bắc Kinh tin rằng, con đường để trở thành cường quốc biển thuận lợi nhất là đi qua Biển Đông, bởi thế, họ sẽ không tự mục tiêu độc chiếm khu vực biển chiến lược và giàu tài nguyên này. Người ta càng thấy rõ được “âm mưu” thực thụ của Trung Quốc ở Biển Đông qua phát biểu của Chủ tịch Tập Cận Bình. Nhiều nhà phân tách còn suy đoán hội nghị ASEAN sẽ không tránh khỏi kết quả thất bại như hội nghị ở Phnom Phenh cách đây 1 năm bởi Trung Quốc được cho là sẽ tìm cách câu giờ, trì hoãn tiến trình thương thuyết về CoC để có thêm thời gian thực hiện đích độc chiếm Biển Đông.
Nhiều người sau khi phân vua sự hy vọng trước sự đổi thay bất ngờ của Trung Quốc tại hội nghị ASEAN đã không khỏi không cảm thấy “gợn” trước những phát biểu sau đó của giới chức Trung Quốc.
Trước thềm hội nghị ASEAN, người ta không dám hy vọng gì nhiều về sự đổi thay của Trung Quốc bởi nước này vẫn quyết liệt đối đầu với Philippines. Vậy sự thực có diễn ra đúng như mong chờ và hy vọng của mọi người hay không? Sự thật đằng sau sự nhún nhường của Trung Quốc Trên thực tại, không phải ai cũng lạc quan, hy vọng và tin vào sự đổi thay của Trung Quốc.
Đây là lần trước hết một lãnh đạo hàng đầu của Trung Quốc dùng đến mức này.
