Zezinho là một gã đàn ông luống tuổi rất mập. Vẻ mặt của anh không mấy dữ dằn nhưng cơ thể lại xăm hình nhằng nhịt nên nhìn vào thấy giống một gã giang hồ thứ thiệt chốn favela. Ấy thế mà sau khi leo lên chiếc cầu thang tí xíu và dài như vô tận để đến phòng làm việc của Zezinho, hình ảnh tôi bắt gặp trước hết là một bức ảnh khổ lớn chụp khu ổ chuột Rocinha chênh vênh bên vách núi, trên đó có dòng chữ “Tôi yêu Rocinha”. Gã DJ mang tên Rocinha Zezinho là nghệ danh của anh chàng DJ này. Trên các mạng tầng lớp, anh lấy biệt danh là Zezinho da Rocinha, tức Zezinho xứ Rocinha. Kể ra chi li vậy để thấy rằng anh chàng mình xăm này yêu Rocinha hết sức. Và không chỉ bằng khẩu hiệu suông.
Zezinho rất yêu nghề DJ (chọn và chơi nhạc thu sẵn) và Rocinha. Từ lâu, anh muốn phối hợp hai tình ái này lại bằng một ngôi trường đào tạo DJ cho các bạn trẻ trong khu ổ chuột. Nhưng mở trường đào tạo như vậy đòi hỏi rất nhiều phí. Thế là Zezinho nảy ra sáng kiến tổ chức các chuyến du lịch tham quan khu ổ chuột, 25% số tiền thu được từ hoạt động này anh dành để mua sắm thiết bị, thuê phòng ốc làm trường dạy DJ. Zezinho còn kêu gọi sự đóng góp tình nguyện từ khắp nơi. Khi mở ra Favela Tour, Zezinho còn có một mong muốn khác không kém phần quan trọng, đó là giúp người bên ngoài hiểu rõ hơn về các favela. “Các nhà báo khi đến đây chỉ quan hoài tới tù ma túy, cướp của giết người. Tôi muốn cho mọi người biết rằng Rocinha và các favela không hẳn và không phải như thế. Rocinha là một cộng đồng dân cư của những con người có phẩm hạnh và lòng tự tôn”, Zezinho san sẻ. Để thực hành các chương trình chỉ dẫn tham quan khu ổ chuột, Zezinho mở một website và nhận đặt vé qua mạng. Mỗi ngày, chính anh hoặc các cộng sự gồm những chàng trai rất trẻ trong lớp DJ đi chỉ dẫn các nhóm khách du lịch. Favela Tour thiết kế các chuyến tham quan kéo dài 4 giờ, với một chỉ dẫn viên dẫn du khách đi len lách qua các con hẻm, ăn cơm trong quán ăn ở khu ổ chuột, chuyện trò và tương tác với người dân. Tôi cũng yêu Rocinha Trong cuộc nói chuyện hơn một tiếng đồng hồ tại ngay phòng dạy học của anh, Zezinho đã kể cho tôi rất nhiều về Rocinha và không ít lần than phiền rằng Rocinha đang bị bên ngoài hiểu sai. Tôi chia tay anh khi kim ô đã sà xuống bên kia dãy núi xa. Zezinho cười: “Chưa đâu. Tôi còn có một câu hỏi dành cho anh, sau khi anh đã hỏi tôi rất nhiều”. Tôi tròn mắt. “Anh có thấy yêu Rocinha?”. Tôi cười, đáp không cần nghĩ suy: “Tôi yêu Rocinha”.
Đấy không phải là một tình cảm phát sinh tạm thời chỉ sau 60 phút nói chuyện với gã DJ đầy hình xăm. Đấy là những gì đã đọng lại sau gần một tuần tôi ngụ trên đỉnh dốc Estrada Da Gavea, sống giữa những cư dân khu ổ chuột. Mỗi buổi sáng, dù trời còn hơi lạnh, tôi vẫn thích đẩy cửa sổ hé ra để nghe tiếng đàn ukelele của anh chàng hàng xóm đang chơi dưới hè. Mỗi ngày, trong hành trình quanh co Rocinha, tôi đã bắt gặp nhiều nụ cười và lời khuyên thành tâm: “Cẩn thận nhé”. Mỗi buổi tối, tôi lại gặp không khí đầy tình thân nơi các quán bia tí xíu, khi mà những con người xa lạ tìm thấy sự thân quen qua mối quan tâm chung là bóng đá. Ở một chừng đỗi nào đó, tôi thấy mình đã như một thành viên của cộng đồng. Mới tối hôm qua, tôi còn nổi hứng đá banh với lũ trẻ bụi bặm cả gái lẫn trai trên khoảnh sân kế bên hông Bệnh viện CMS Albert Sabin. Lũ trẻ em rất thích người nước ngoài, chúng cứ nhường banh cho tôi phát và đòi chụp hình chung. Sau mỗi ngày đi về và leo lên con dốc rạc cả chân, tôi thường nhận được câu hỏi từ bà chủ nhà Maracuza: “Mọi thứ ổn chứ?” hoặc “Rocinha thế nào?”. Những lúc như vậy, tôi lại cười đáp: “Mọi chuyện tốt đẹp. Trừ cái vòi nước máy thỉnh thoảng không chịu chảy, còn lại thì Rocinha rất đáng yêu”. Dĩ nhiên là bất trắc có thể vẫn còn ẩn mình đâu đó dưới những con hẻm tối đen và sâu hun hút, những số liệu thống kê về tù túng cho thấy điều đó, nhưng Rocinha vẫn là một cộng đồng với những giá trị nhân bản của mình. Buổi chiều hôm qua, tôi đã trả lời Zezinho rất nhanh. Nhưng cái sự nhanh đó là kết quả của một quá trình, không phải trong giây khắc mà có được. Chàng DJ mình đầy hình xăm cười vui và lắc tay tôi rất mạnh: “Tôi có cái này dành cho anh”. Zezinho lấy từ trong tủ ra một chiếc dây đeo màu xanh dương trên đó có in dòng chữ màu vàng “Tôi yêu Rocinha” (“Eu” tức là “tôi”, kèm hình trái tim và từ “Rocinha”). Tôi cười vui và nhận ra rằng tình cảm của mình thêm một lần nữa được củng cố. Đỗ Hùng >> Johan Cruyff: Brazil sẽ quán quân World Cup 2014 | |||||||||||||||||||
Thứ Ba, 10 tháng 6, 2014
Ánh sáng nơi khu cùng đọc lại ổ chuột Rocinha
